اسکنر نقشه یا سایز بزرگ

بعد تولید و استفاده اکثر ادارات و سازمان ها از اسکنرهای اسناد (تا سایز A3) نیاز برای اسکنرهایی که قابلیت اسکن اسناد سایز بزرگ (بزرگتر از A3) را داشته باشند به شدت احساس می شد، قریب به ۹۰ درصد اسناد سایز بزرگ که نیاز به اسکن و دیجیتال سازی داشتند از خانواده نقشه بودند، به همین دلیل اسکنر سایز بزرگ (Large format scanner) یا اسکنر نقشه (Map scanner) تولید و به بازار عرضه شد. اسکنر نقشه یا همان اسکنر لارج فرمت دستگاهی کارآمد برای اسکن موارد با سایزهای بالا است که امکان اسکن آن ها با اسکنرهای کوچک وجود نداشت. از این نوع اسکنرها برای اسکن اسناد از سایزهای کوچک (A8) تا سایزهای بزرگ (A0) و یا بزرگتر از A0 استفاده می شود. البته باید متذکر شویم قریب به ۹۵ درصد این اسکنرها فقط برای اسکن کاغذ طراحی نشده اند و شما قادر خواهید بود مواردی مثل پارچه و … را نیز با آن ها اسکن و تصویربرداری نمائید.

انواع اسکنر نقشه یا سایز بزرگ

اسکنر نقشه / سایز بزرگ با توجه به نیاز در دو مدل تخت و رول تولید و در بازار موجود هستند.

اسکنر طولی (مدل رول)

مدل رول این اسکنر که بیشتر آشنا بنظر می رسد تقریبا مدل بزرگ شده اسکنرهای اسناد (اسکنرهای بایگانی) است، با این تفاوت که در بیشتر آن ها فیدر یا قسمت ورودی اسکنر تنها امکان اسکن پس از تنظیم و قراردادن مورد توسط اپراتور را دارد و مانند اسکنرهای بایگانی توانایی اسکن چندین مورد (منظور از مورد نقشه، کاغذ، پارچه یا … است) به صورت پشت سر هم را ندارد. این یعنی اینکه اپراتور اسکن باید هر نقشه را خود تنظیم و سپس با فشردن دکمه مخصوص بر روی اسکنر به دستگاه بفهماند که خوراک در فیدر تامین شده و امکان کشش توسط تو (اسکنر) وجود خواهد داشت. از بزرگترین ضعف های این مدل از اسکنرهای سایز بزرگ عدم امکان اسکن موارد غیر قابل خم شدن و موارد شکننده به علت پاره شدن در لحظه اسکن و آسیب شدید به اسکنر است.

اسکنر تخت سایز بزرگ

طراحی این نوع از اسکنر را می توان دقیقا مدل بزرگ شده اسکنرهای تخت معمولی قلمداد کرد. تقریبا همه چیز در طراحی با اسکنرهای تخت حرفه ای و نیمه حرفه ای خانگی برابر است با این تفاوت که اجزا چندین و چندین برابر شده اند.  شیشه یا همان محل قرار گیری موارد جهت اسکن، با توجه به مدل آن قابلیت اسکن سایز های A8 تا A0 را دارا می باشند. همچنین این اسکنر از آنجا که به صورت فلت (تخت) عمل می کند توانایی اسکن تقریبا هرچیزی را دارد. از این اسکنر می توان حتی برای اسکن ورقه های بزرگ MDF یا اجسامی غیر قابل خم شدن با قطری بالا استفاده کرد. این اسکنرها تکنولوژی اسکنرهای تخت را یدک می کشند درنتیجه فیدر یا کشاننده اتوماتیک در آن ها وجود ندارد. از نکات منفی این مدل از اسکنر لارج فرمت قیمت فوق العاده بالای آن، سرعت بسیار پایین تر، و عدم امکان اسکن دو رو همزمان است.

اسکنر لارج فرمت/ اسکنر نقشه چگونه کار می کند

مدل تخت اسکنر نقشه / اسکنر سایز بزرگ ، تفاوت چندانی در عملکرد و طراحی با اسکنرهای تخت نیمه حرفه ای و حرفه ای ندارد یعنی جسم (کاغذ، پارچه، چوب یا …) بر روی شیشه اسکنر قرار می گیرد و هد دستگاه در زیر شیشه در طول جسم حرکت کرده و عمل تصویربرداری را انجام می دهد. تنها تفاوت عمده را می توان به نرم افزار واسط مرتبط کرد که نسبت به نرم افزارهای اسکنرهای تخت معمولی امکانات بیشتری را شامل می شود.

مدل طولی یا رول را نیز می توانیم به اسکنرهای بایگانی نسبت دهیم، تکنولوژی این مدل نیز با کمی تغییرات از خانواده اسکنرهای بایگانی یا فیدار دار به ارث رسیده است، هد این اسکنر در مقایسه با اسکنرهای بایگانی بسیار طویل تر شده و سیستم کشش پی در پی هم به دلایل ایمنی از این دستگاه حذف شده و فقط سیستم کشش به صورت تکی در آن فراهم می باشد. به طور مثال برای اسکن یک نقشه ابتدا نقشه را از عرض بر روی لبه ی اسکنر قرار می دهیم، سپس با هر دو دست و به آرامی نقشه را به درون فیدر ورودی هدایت می کنیم تا زمانی که دستگاه از خود مقاومت نشان دهد ( به اصلاح دستگاه نقشه را می گیرد). در این لحظه فرآیند اسکن آغاز و نقشه از طریق دستگاه به صورت خودکار کشیده می شود. با عبور آرام و پیوسته نقشه از روی شیشه درون دستگاه تصویربرداری انجام می شود. با توجه به مطلبی که در بالا گفته شد این اسکنر توانایی کشش پشت سر هم را ندارد بطوری که اگر شما به نقشه در هنگام ورود به اسکنر ، فشار کافی وارد نکنید ، دستگاه خطای Misfeed را اعلام می نماید.

نرم افزار مورد استفاده و فرمت خروجی اسکنر لارج فرمت

با توجه به اینکه اسکنرهای لارج فرمت به نوعی دستگاه های تخصصی هستند، نرم افزار موجود محدودند و گاها توسط ارائه کنندگان با قیمت های چند میلیون تومانی عرضه می شوند. حتی در بعضی مدل ها تنها با خرید نرم افزار می توانید اسکنر را راه اندازی و از آن استفاده کنید و امکان استفاده از آن بدون نرم افزار وجود نخواهد داشت. پس موقع انتخاب مدل اسکنر باید دقت لازم را داشته باشید.

در مورد فرمت خروجی نیز بهترین فرمت خروجی برای تصاویر (پوستر ها و ..) tiff است که قالبا با دقت ۶۰۰ دی پی آبی می توان بهترین کیفیت را دریافت کرد. البته این اسکنرها قادر به اسکن با دقت بالاتر نیز هستند ولی در بیشتر موارد دقت های بالاتر مورد استفاده نیستند. در مورد بهترین فرمت برای اسکن نقشه نیز  فرمت JPG یا pdf با دقت ۳۰۰ دی پی آی گزینه مناسبی خواهد بود. جهت ویرایش و تغییرات نقشه نیز می توان پس از اسکن با نرم افزارهای دراختیار قرارداده شده فایل ها را به پسوندهای قابل ویرایش مانند اتوکد تغییر داد. البته  باید متذکر شویم برخی از مدل ها توانایی اسکن و تبدیل همزمان نقشه ها به فایل های قابل ویرایش همچون CAD را بر روی کاغذ دارا می باشند ولی در عمل این امکان برای نقشه هایی که تازه پرینت گرفته شده و به نوعی تمیز تمیز می باشند نیز کارای مطلوبی ندارد. به همین دلیل برای تبدیل نقشه ها به فرمت قابل ویرایش باید پس از اسکن زمان نسبتا زیادی را گذارده تا نقشه ها را به این فرمت ها تبدیل نمائید.

اجزاء و مواد مصرفی اسکنر نقشه

متاسفانه باتوجه به تخصصی بودن اسکنر نقشه | اسکنر سایز بزرگ ، اجزا و مواد مصرفی آن به شدت گران قیمت است. به طوری که گاها با خراب شدن قسمتی، قطعه مصرفی آن آنقدر گرانقیمت است که اصطلاحا دستگاه ارزش تعمیر ندارد. البته اگر با دستگاه خود با استاندارد های تعیین شده از طرف سازنده رفتار نمائید، امکان آسیب دیدن قطعات اصلی به مرز صفر می رسد. در مورد لوازم مصرفی در اسکنرهای نقشه از نوع تخت غیر از کالیبراسیون هفتگی (لوازم کالیبراسیون در اکثر اسکنرهای سایز بزرگ گران قیمت است) با اسکنرهای تخت خانگی نیمه حرفه ای تفاوت خاصی ندارد. اما در اسکنرهای نقشه از نوع طولی یا همان رول قضیه کاملا متفاوت است. شیشه موجود در این اسکنر (محلی که با عبور نقشه از آن عمل اسکن انجام می پذیرد) به شدت حساس است و فقط کافیست شی زبری به آن برخورد نمائید، آن وقت است که تا زمانی که شیشه اسکنر را تعویض نکنید وجود خطی را در تمام تصاویر اسکن شده مشاهده خواهید کرد. خوشبختانه غلطک های کشاننده این اسکنرها نسبت به غلطک های اسکنرهای اسناد از جنس و عمری بهتر برخوردار است و حتی در اسکن های زیاد نیز کمتر به تعویض این قطعات نیاز خواهید داشت. به دلیل نوع ساختار هد دستگاه (وجود چندین دوربین) کالیبراسیون در این اسکنرها از اهمیت بسزایی برخوردار است به طوری که اگر روزانه تعداد اسکن بالایی داشته باشید بهتر است برای جلوگیری از افت کیفیت فایل های خروجی هر روز عمل کالیبراسیون را انجام دهید. در ضمن توجه داشته باشید در نگهداری لوازم کالیبراسیون را خود بشدت دقت کنید، چراکه حتی کاغذ مخصوص آن در حدود چند میلیون تومان قیمت دارد.

قیمت و موارد مهم در انتخاب اسکنر نقشه

با توجه به اینکه اسکنر نقشه به شدت گران قیمت هستند بلطبع افراد خانگی حتی شرکت های کوچک تمایلی به خرید این دستگاه ها ندارند، اما اگر به هر صورتی خواستار این نوع از اسکنرها هستید باید بودجه ای بالاتر از ۱۸ میلیون تومان را برای این موضوع کنار بگذارید. البته این رقم باتوجه به نوع اسکنر، سایز، مدل، و … تا مرز ۲۵۰ میلیون تومان نیز متغیر است.

اما نکاتی که در مورد اسکنر سایز بزرگ لازم است درنظر بگیرید ابتدا نوع اسکنر است، خانواده رول این اسکنر تنها می تواند کاغذ و موارد مشابه را اسکن کند پس اگر به دنبال اسکنری به طور مثال برای سنگ هستید باید گزینه اسکنر سایز بزرگ تخت را درنظر بگیرید. از دیگر موارد می توان به سایز قابل اسکن (چه در طول چه در عرض)، سرعت اسکن، نهایت دقت قابل اسکن، اندازه دستگاه، وزن اسکنر، امکانات جانبی، نرم افزار های همراه، قطعات و لوازم همراه مانند لوازم کالیبراسیون، مواد مصرفی و از همه مهمتر گارانتی و تامین قطعات را حداقل برای چند سال در نظر داشته باشد.